Kontrowersje dotyczące fazy stabilizacji

W trakcie swojego wystąpienia (zob. abstrakt) na odbywającej się w Barcelonie na początku lipca 2017 r. konferencji EMDR, Dolores Mosquera przedstawiła kontrowersje dotyczące fazy stabilizacji w leczeniu złożonego PTSD (Complex PTSD, C-PTSD). Chociaż obecnie w żadnej klasyfikacji psychiatrycznej taka jednostka nozologiczna nie jest uwzględniona, osoby zajmujące się leczeniem zaburzeń związanych z traumą posługują się powszechnie tym rozpoznaniem i prawdopodobnie zostanie ono też uwzględnione w kolejnej wersji klasyfikacji WHO (ICD-11).

Uznawanym przez większość terapeutów standardem leczenia C-PTSD jest prowadzenie terapii w sposób fazowy, gdzie faza pierwsza służy uzyskaniu stabilizacji objawów, aby w drugiej fazie można było przepracowywać traumatyczne wspomnienia, unikając dalszej destabilizacji związanej z reaktywacją traumy. W ostatnich latach toczy się jednak dyskusja, czy faza stabilizacji jest konieczna i czy być można u niektórych pacjentów przyspieszyć moment przepracowania traumatycznych wspomnień. Wystąpienie psycholożki i psychoterapeutki Dolores Mosquera odnosiło się do tej kontrowersji. Autorka ma duże doświadczenie w obszarze leczenia zaburzeń osobowości, zaburzeń dysocjacyjnych, PTSD i C-PTSD, w szczególności z zastosowaniem metody EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing). Z jednej strony zwracała uwagę, że zbyt długa praca przygotowawcza w przypadku niektórych pacjentów może budzić wątpliwości natury etycznej, jeśli jest postrzegana jako niepotrzebna. Z drugiej strony, Mosquera zwracała uwagę na fakt, że EMDR może spowodować  ujawnienie u niektórych pacjentów skompensowanego zaburzenia dysocjacyjnego lub też doprowadzić do poważnej dekompensacji rozpoznanego już zaburzenia. Autorka przedstawiała też możliwości wykorzystywania EMDR w fazie stabilizacji, a nie tylko jako metodę przepracowywania traumatycznych wspomnień. Podkreśla, że brak jest badań naukowych porównujących leczenie osób, u których zastosowano fazę stabilizacji i tych, u których pominięto ten etap.

Ustalenie kiedy pacjent jest gotowy do rozpoczęcia drugiej fazy leczenia (przepracowywania traumatycznych wspomnień), opiera się bardziej na klinicznym doświadczeniu. Bierze się pod uwagę czynniki takie jak: zdolność do regulowania emocji (lub korzystania z pomocy terapeuty w tym zakresie), zdolność do utrzymywania podwójnej uwagi (dual attention), zdolność do zauważania wrażeń cielesnych i tolerowania ich, ko-świadomość (między częściami dysocjacyjnymi w zaburzeniach dysocjacyjnych), posiadanie zewnętrznych źródeł wsparcia poza terapią.

Dolores Mosquera  is a psychologist and psychotherapist. She is the director of the Institute for the Study of Trauma and Personality Disorders (INTRA-TP) in A Coruña, Spain, a private institution where she has worked with EMDR therapy for many years on cases related to severe traumatization. She is an EMDR Europe Consultant and Facilitator. She has extensive teaching experience, leading seminars, workshops, and lectures nationally and internationally. She has published many books and articles on personality disorders, complex trauma, and dissociation, and is a recognized expert in this field. She collaborates with the Programa de Atención Psicolóxica a Mulleres que sufren Violencia de Xénero (PAPMVX, Galician acronym for Psychological Counseling Program for Women Victims of Domestic Violence), Abramos o Círculo: Programa de atención psicolóxica a hombres con conductas violentas (Let’s Open the Circle: Psychological Counseling Program for Males with Violent Behavior), and the Red Nacional de Psicólogos para la Atención a Víctimas del Terrorismo (National Psychologist Network for the Assistance of Victims of Terrorism). She has published numerous books, available at Amazon.